วันเสาร์ที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2554

1. โสตทัศนูปกรณ์ประเภทเครื่องฉาย
ความหมายของเครื่องฉาย
                เครื่องฉาย หมายถึง เครื่องฉายที่มีลักษณะเป็นอุปกรณ์ (Hardware)  ที่เป็นสื่อกลางหรือตัวกลางในการถ่ายทอดเนื้อหา   ข้อมูลจากวัสดุที่ไม่สามารถถ่ายทอดความรู้ได้ด้วยตนเองในเนื้อหาจากวัสดุนั้น ปรากฏขึ้นมาบนจอภาพให้เห็นได้
ความสำคัญของเครื่องฉาย
สื่อการสอนที่เห็นเป็นรูปธรรมได้แก่สื่อที่เป็นวัสดุและอุปกรณ์ สื่อวัสดุที่สามารถถ่ายทอดด้วยตัวเอง ได้แก่ รูปภาพ ของจริง ของจำลอง ฯลฯ และวัสดุที่ไม่สามารถถ่ายทอดได้ด้วยตัวเอง ต้องอาศัยอุปกรณ์ช่วยให้เนื้อหาที่บรรจุอยู่ในสื่อวัสดุนั้นปรากฏออกมาให้มองเห็นหรือได้ยิน เช่น แผ่นโปร่งใส ฟิล์มสไลด์ ฟิล์มภาพยนตร์ เทปวีดิทัศน์ ฯลฯ แต่หากเป็นสื่อวัสดุที่บรรจุเนื้อหาประเภทภาพและเสียงแล้ว จำเป็นต้องอาศัยอุปกรณ์ประเภทเครื่องฉายที่ถ่ายทอดเสียงออกทางลำโพง โดยจะช่วยในการขยายขนาดของภาพให้มีขนาดใหญ่ขึ้นและเห็นได้อย่างชัดเจนทั่วทั้งห้อง ทำให้ผู้ชมสามารถเข้าใจได้ง่ายและรวดเร็ว เพิ่มความน่าสนใจรวมถึงมีความสนุกและตื่นเต้นเร้าใจเพิ่มมากขึ้นด้วย
ส่วนประกอบของเครื่องฉาย
1.              หลอดฉาย  ( Projectors  lamp )
  หลอดฉายที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันมี  3  ชนิด   ได้แก่
1) หลอดอินแคนเดสเซนต์  ( Incandescent  lamp ) 
2) หลอดฮาโลเจน  ( Halogen  lamp ) 
3)  หลอดซีนอนอาร์ค  ( Zenon  arc  lamp ) 
2.              แผ่นสะท้อนแสง   ( Reflectors )
       แผ่นสะท้อนแสงส่วนมากทำด้วยโลหะฉาบผิวด้วยวัสดุสะท้อนแสง เช่น เงินหรือปรอท ทำหน้าที่สะท้อนแสงจากด้านหลังของหลอดฉายไปรวมกับแสงด้านหน้า ทำให้ความเข้มของแสงเพิ่มขึ้นเกือบเป็น 2 เท่า ตำแหน่งการติดตั้งแผ่นสะท้อนมีหลายลักษณะต่างกัน   เช่น   ติดตั้งอยู่ภายในหลอด  ติดตั้งไว้ภายนอกหลอด  หรือติดเป็นครึ่งวงกลมรอบหลอด  เป็นต้น
                 
3.              วัสดุฉาย   ( Projected Material )
วัสดุฉาย คือ วัสดุที่ใช้ควบคู่กับเครื่องฉายเพื่อขยายเนื้อหาหรือรูปภาพให้ใหญ่ มองเห็นได้ชัดเจน เช่น ฟิล์มสไลด์ ฟิล์มภาพยนตร์  แผ่นโปร่งใส  รูปภาพทึบแสง    เราสามารถแบ่งชนิดของวัสดุฉายออกเป็น  3  ชนิด คือ
1)   วัสดุโปร่งใส  ( Transparent Materials )  หมายถึง  วัสดุที่แสงสามารถส่องผ่านได้โดยไม่เกิดการหักเห
หรือสะท้อนภายในวัสดุนั้นเลย เช่น แผ่นโปร่งใส พลาสติก กระจกใส กระดาษแก้ว เป็นต้น
2)   วัสดุโปร่งแสง  
( Translucent Materials )  หมายถึง  วัสดุที่แสงสามารถส่องผ่านไปได้ แต่จะมีการสะท้อนหรือหักเหในวัสดุบ้าง ทำให้ปริมาณของแสงสว่างลดความเข้มลงไปบ้าง เช่น กระจกฝ้า กระดาษทาน้ำมัน กระดาษไข เป็นต้น
 3)   วัสดุทึบแสง  
( Opaque Materials )  หมายถึง  วัสดุที่แสงไม่สามารถส่องผ่านได้เลย แสงสว่างที่ตกกระทบจะสะท้อนกลับหมด เช่น กระดาษโรเนียว  แผ่นโลหะ  แผ่นหนัง  หิน  ไม้  เสื้อผ้า  เป็นต้น
4.              เลนส์   ( Lens )
เลนส์เป็นวัสดุโปร่งใสที่มีอยู่ในเครื่องฉายทั่ว ๆ ไป  ทำด้วยแก้วหรือพลาสติกใสมีคุณสมบัติหักเหแสงที่สะท้อนมากระทบกับเลนส์ทำให้ภาพถูกขยาย   เลนส์ในเครื่องฉายจะมี 2 ชุด คือ เลนส์ควบแสง (Condenser Lens)  และเลนส์ฉาย  (Objected Lens)
1)   เลนส์ควบแสง
 ( Condenser Lens )   เป็นเลนส์นูน  1-2  ตัว  อยู่ระหว่างหลอดฉายกับวัสดุฉาย  ทำหน้าที่เฉลี่ยความเข้มของแสงให้ตกบนวัสดุฉายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ภาพที่ปรากฏบนจอทุกส่วนสว่างเท่า ๆ กัน นอกจากนี้ในชุดของเลนส์ควบแสงจะมีกระจกใสกรองความร้อน ( Heat Filter )  เป็นตัวกรองความร้อนจากหลอดฉายไปยังวัสดุฉายไม่ให้มากเกินไป
2)   เลนส์ฉาย  
( Objected Lens )   เป็นเลนส์นูนที่มีความยาวโฟกัสสั้นกว่าเลนส์ควบแสง จะอยู่ระหว่างวัสดุฉายกับจอรับภาพ  ทำหน้าที่ขยายภาพให้มีขนาดใหญ่เต็มจอ เลนส์ฉายสามารถขยายภาพได้ เพราะแสงที่ผ่านเลนส์ฉายหักเหตัดกันที่จุดโฟกัสด้านหน้าของเลนส์แล้วกระจายออกไป  ยิ่งเลนส์ฉายมีระยะโฟกัสสั้นแสงก็จะกระจายได้มาก จะได้ภาพใหญ่กว่าเลนส์ที่มีระยะโฟกัสยาว
                เลนส์ฉายมีคุณสมบัติพิเศษ 2 อย่างคือ การกลับหัวภาพ (Inversion)  กับระยะโฟกัส  (Focus Length)
ที่จำกัด  กล่าวคือ  เลนส์ฉายแต่ละตัวจะทำให้ภาพคมชัดในช่วงระยะหนึ่งเท่านั้น ขนาดของภาพบนจอจะเล็กหรือใหญ่ นอกจากนี้ยังขึ้นอยู่กับระยะโฟกัสแล้ว ยังขึ้นอยู่กับระยะทางของเลนส์ฉายถึงจอภาพด้วย กล่าวคือ เมื่อระยะทางระหว่างเลนส์ฉายกับจอเพิ่มขึ้นภาพบนจอจะขยายใหญ่ขึ้นด้วย ยกเว้นเลนส์ซูม ซึ่งเป็นเลนส์ที่เปลี่ยนระยะโฟกัสได้ในตัวมันเอง
5.            จอ   ( Screen )
 จอเป็นอุปกรณ์รองรับภาพจากเครื่องฉายชนิดต่าง ๆ   จำแนกได้   2     พวกใหญ่ ๆ    คือ
1)   จอทึบแสง   (  Opaque  Type )     เป็นจอที่รับภาพจากด้านหน้า   จอชนิดนี้จะฉาบผิวหน้าด้วยวัสดุที่มีคุณสมบัติสะท้อนแสงต่าง ๆ กัน   คือ
                1.1 จอแก้ว (Beaded   Screen  )   
1.2 จอผิวเรียบหรือผิวเกลี้ยง   ( Matte   Screen ) 
1.3 จอเงิน  ( Silver  Screen )   
1.4 จอเลนติคูล่า  ( Lenticular  Screen )   
1.5 จอเอ็คต้าไลท์  ( Ektalite   Screen )   
2)  จอโปร่งแสง  ( Translucent  Screen )
เป็นจอที่ทำจากวัสดุโปร่งแสง เช่น กระจกฝ้า กระดาษชุบไข หรือพลาสติก การฉายภาพจะฉายจากด้านหลังของจอ ผู้ชมจะเห็นภาพจากแสงผ่านจอออกมา ไม่ใช่แสงสะท้อนอย่างจอทึบแสง จึงได้ภาพที่สว่างสดใส สามารถฉายในห้องที่มีแสงสว่างปกติได้  ดังนั้นจึงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "จอฉายกลางวัน" (Day light Screen)  จอโปร่งแสงมี   2  ชนิด   คือ
2.1   ชนิดฉายสะท้อนกระจกเงา   ลักษณะเป็นกล่องสี่เหลี่ยม ด้านหน้าเป็นจอทำด้วยกระจกฝ้า พลาสติก
หรืออาซีเตท   เมื่อจะฉายต้องเปิดกล่องด้านข้าง ด้านในมีกระจกเงาระนาบทำมุม 45 องศา ทำหน้าที่สะท้อนภาพจากเครื่องฉายไปปรากฏบนจอ   โดยทั่วไปขนาดของจอประมาณ 50 x 50 นิ้ว จึงเหมาะสำหรับผู้เรียนกลุ่มเล็ก หรือใช้กับงานนิทรรศการ เป็นต้น
2.2     ชนิดฉายภาพผ่านจอโดยตรง   จอชนิดนี้มีขนาดใหญ่กว่าชนิดสะท้อนกระจกเงา   สามารถติดกับฝาผนังห้องที่เจาะเป็นช่องพอดีกับจอได้    การฉายภาพจากด้านหลังของจอ   โดยควบคุมแสงในห้องฉายให้มืด ผู้ชมนั่งชมด้านหน้าโดยไม่จำเป็นต้องควบคุมแสงก็ได้

ระบบการฉาย   ( Projection   Systems )
                            ระบบการฉาย   หมายถึง  การนำเอาแสงจากหลอดฉายส่งไปยังวัสดุที่ต้องการฉาย เพื่อให้เกิดภาพหรือเงาของวัสดุนั้นไปปรากฏบนจอซึ่งเป็นการฉายรับภาพและมีขนาดใหญ่ขึ้น    เครื่องฉายต่างๆ สามารถจำแนกออกได้เป็น 3 ระบบ  คือ
1)  ระบบฉายตรง ( Direct  Projection )   เป็นการฉายโดยให้แสงผ่านทะลุวัสดุฉายและเลนส์ฉายไปยังจอภาพในแนวเส้นตรง  การใส่วัสดุต้องใส่ไว้หลังเลนส์ฉายในลักษณะตั้งฉากกับพื้นเหมือนกับภาพที่ปรากฏบนจอรับ ภาพ  เนื่องจากเลนส์จะกลับภาพภาพที่ฉายออกไปเป็นด้านตรงข้าม ด้วยเหตุนี้จึงต้องใส่วัสดุฉายในลักษณะหัวกลับเสมอ
2)  ระบบฉายอ้อม ( Indirect Projection )   เป็นการฉายโดยให้แสงจากหลอดฉายผ่านขึ้นไปยังเลนส์ฉาย โดยมีการหักเหของลำแสงผ่านวัสดุฉายไปยังจอรับภาพ การใส่วัสดุฉายในระบบฉายอ้อมคือ ต้องวางวัสดุฉายในแนวระนาบบนแท่นเครื่องฉาย โดยหันด้านหน้าขึ้นบนและริมล่างเข้าหาจอ
3)  ระบบฉายสะท้อน   ( Reflected  Projection )   เป็นการฉายโดยให้หลอดฉายส่องตรงมายังวัสดุฉายก่อนแล้วจึงสะท้อนไปยังกระจกเงาที่อยู่ด้านบนสุดของเครื่องสะท้อนแสงผ่านไปยังเลนส์ฉายและส่องแสงปรากฏเป็นภาพบนจอรับภาพ  การใส่วัสดุฉายในระบบฉายสะท้อน คือ ต้องวางวัสดุฉายตามลักษณะที่เป็นจริงในแนวระนาบบนแท่นวางของเครื่องฉาย

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น